Zero VAT na żywność — jeden ze sposobów na walkę ze skutkami inflacji
Rosnące ceny produktów są dla Polaków znacznym problemem. Kolejne miesiące przynoszą coraz wyższą inflację — w grudniu wynosiła ona 8,6%, a w styczniu już 9,2%. Aby złagodzić jej skutki i wyjść naprzeciw oczekiwaniom obywateli rząd zdecydował się na wprowadzenie Tarczy Antyinflacyjnej 2.0. To w niej zawarta jest obniżka podatku na wybrane towary, w tym: paliwo, prąd, gaz ziemny czy część środków wykorzystywanych w produkcji rolniczej.
Nowe przepisy wprowadziły również zerowy VAT na żywność. Choć Tarcza Antyinflacyjna 2.0 nie objęła wszystkich produktów dostępnych w sklepach, a jedynie te, które do tej pory były objęte 5-centowym podatkiem VAT, są wśród nich te wybierane przez wielu klientów najczęściej.
Od kiedy obowiązuje zerowa stawka VAT na żywność?
Zapowiedzi dotyczące tego rodzaju rozwiązań można było usłyszeć już w grudniu 2021 roku, jednak rząd dał czas prowadzącym ewidencję za pomocą kas rejestrujących na zmianę stawek w urządzeniach fiskalnych. W związku z tym, tak jak zostało wspomniane, obniżona stawka VAT na żywność obowiązuje od 1 lutego 2022 roku i została wprowadzona na okres 6 miesięcy. W związku z tym podatek ma zostać utrzymany na poziomie 0% do końca lipca bieżącego roku.
Produkty mleczarskie, warzywa, owoce, zboża — co obejmuje obniżka VAT?
Zerowy VAT na żywność — jakie produkty spożywcze obejmuje? Wśród towarów, które podlegają obniżce podatku, można wskazać:
- jadalne produkty pochodzenia zwierzęcego, w tym ryby oraz towary z pozostałych bezkręgowców wodnych (z wyjątkiem ośmiornic i homarów),
- warzywa i owoce oraz wykonane z nich przetwory,
- zboża, a także ich przetwory,
- wyroby piekarnicze,
- orzechy,
- oleje pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego,
- woski pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego,
- preparaty do początkowego żywienia niemowląt,
- przetwory mleczne, napoje roślinne (tzw. mleka roślinne) oraz napoje zawierające minimum 20% soku z warzyw lub owoców.
Tak jak zostało wcześniej wspomniane, do tej grupy zaliczają się towary, które wcześniej obowiązywał 5-procentowy podatek VAT. Obniżone stawki powinny więc generować niższe ceny żywności.
Zerowy VAT na żywność a ceny produktów
Wprowadzenie zerowej stawki VAT miało pozwolić na sprzedaż żywności w możliwie najniższej cenie, która jest korzystna dla klienta. Zgodnie z zapowiedziami w ciągu miesiąca każda rodzina miała dzięki wprowadzeniu tego rozwiązania zaoszczędzić 45 złotych.
Jak jest w praktyce? W większości sklepów ceny zostały obniżone, jednak nie są to tak duże kwoty, jak oczekiwali konsumenci. W większości sklepów poszczególne rzeczy są tańsze o kilka groszy. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że dzięki wprowadzeniu niższych cen dla licznych produktów spożywczych, podczas większych zakupów klient może już obniżki zauważyć.
Właściciele mniejszych sklepów zwracają jednak uwagę na rosnące koszty produkcji poszczególnych towarów, co jest związane m.in. z wysokimi cenami energii elektrycznej czy wywozu odpadów. To, że osoby prowadzące punkty handlowe muszą same nabywać produkty drożej, sprawia, że trudniej im sprzedawać je w znacznie obniżonych cenach, nawet jeśli jest na nie nałożony zerowy podatek. Warto jednak podkreślić, że zgodnie z zapowiedziami premiera podległe państwu instytucje kontrolują, czy obniżona stawka VAT obowiązuje w sklepach.
Eksperci zwracają jednak uwagę, że zerowy VAT okazuje się korzystny dla dużych sklepów. Sieci handlowe wykorzystują ją nierzadko jako reklamę swoich produktów, która może zachęcić konsumentów do zakupów właśnie w ich lokalach. Nie mają oni również tak dużych problemów z zakupem żywności, jak mniejsze obiekty, ponieważ zazwyczaj mają znacznie większe możliwości negocjacyjne oraz budżet.
Informacja o obniżeniu VAT na żywność przy kasach
Z czym wiąże się zerowy VAT na żywność? Ustawa wymaga od właścicieli sklepów, aby umieścili przy kasie informację o obniżce stawki VAT, która ma obowiązywać od lutego do końca lipca. Należy dodać, że poinformowanie o rozwiązaniach z Tarczy Antyinflacyjnej 2.0 spoczywa także na osobach, które sprzedają paliwa silnikowe, nawozy czy energię cieplną oraz gaz ziemny.
W ostatnich wymienionych przypadkach oświadczenie o zmianach powinna być dołączona do faktury lub innego dokumentu. Ważne jest też to, aby informacja o tym, że podatek VAT został obniżony, była dla klienta kupującego towar czytelna. Warto również zauważyć, że Ministerstwo Finansów opracowało wzór z myślą o sprzedawcach produktów spożywczych, który wystarczy wydrukować i umieścić przy kasie. Dzięki temu nie będzie wątpliwości, czy komunikat został napisany właściwie.
0% VAT na żywność — czy przyniósł oczekiwane skutki? O to warto zapytać klientów. Faktem jest jednak, że ceny dzięki wprowadzonym rozwiązaniom mogły zostać obniżone, co na pewno było istotne dla wielu osób.
FAQ:
1. Od kiedy obowiązuje obniżka podatku VAT na produkty spożywcze?
Obniżka VAT-u została wprowadzona 1 lutego 2022 roku i ma obowiązywać przez 6 miesięcy — do końca lipca.
2. Czy sprzedawca ma obowiązek poinformować klientów o obniżonym podatku VAT?
Obowiązkiem sprzedawcy jest umieszczenie przy kasie informacji o tym, że od początku lutego do końca lipca obowiązuje zerowy VAT na żywność.
3. Czy zerowy VAT przyczynił się do obniżonych cen w sklepach?
Ceny produktów spożywczych w większości przypadków zmniejszyły się o kilka groszy, co jednak w przypadku zrobienia większych zakupów może mieć wpływ na ostateczne wydatki, jakie ponoszą gospodarstwa domowe.
